با فرا رسیدن فصل‌های گرم سال یعنی بهار و تابستان بسیاری از افراد بنا بر عادت همیشگی به سراغ برنزه کردن بدن خود با استفاده از روش سولاریوم می‌روند. اما متاسفانه تعداد زیادی از مردم درباره‌ی عوارض سولاریوم هیچ اطلاعاتی ندارند و نمی‌دانند که با یک بار امتحان کردن این روش خودشان را در معرض چه خطراتی قرار می‌دهند.

برای شروع فقط کافی است بدانید که طبق گزارش بنیاد بین‌المللی سرطان پوست فردی که کمتر از ۳۵ سال سن دارد و تنها یک بار از روش سولاریوم برای برنزه کردن بدن خود استفاده کرده است ۷۵ درصد بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست ملانوما قرار خواهد گرفت. در این مطلب از مجله اینترنتی فانیلی قرار است به سراغ بررسی و صحبت درباره‌ی عوارض سولاریوم برویم. با ما همراه باشید.

سولاریوم چیست و چگونه انجام می‌شود؟

سولاریوم که با نام‌‌های دیگری چون تخت آفتاب یا تخت برنزه هم شناخته می‌شود، روشی جایگزین برای تیره کردن رنگ پوست است. برای برنزه کردن پوست با این دستگاه، فرد روی یک تخت دارای محفظه‌ای شیشه‌ای می‌خوابد و از لامپ‌های اطراف آن اشعه‌های UVA و UVB روی تمام اعضای بدن او می‌تابد. گفتنی است که تقریبا تمام اشعه‌های این دستگاه از نوع UVA است و فیلتر‌های تعبیه شده روی آن بخش زیادی از اشعه‌ی UVB را مسدود می‌کنند.

فرآیند برنزه شدن در خارجی‌ترین لایه‌ی پوست انسان یعنی اپیدرم (Epidermis) اتفاق می‌افتد. این لایه از پوست حاوی سلول‌های خاصی به نام ملانوسیت است که وظیفه‌ی تولید ملانین یا همان رنگدانه‌های پوستی را بر عهده دارند. با تابیده شدن اشعه‌ی UVA به پوست شما، ملانوسیت‌ها نسبت به حالت عادی رنگدانه‌های بیشتری تولید می‌کنند. با بیشتر شدن میزان ملانین در سطح پوستتان رنگ آن هم به سمت تیرگی می‌رود.

اکثر افراد فرآیند برنزه کردن پوست خود را به آرامی شروع می‌کنند. در اولین جلسه‌ی استفاده از دستگاه سولاریوم شما ممکن است تنها ۵ دقیقه در معرض اشعه‌های UV قرار بگیرید. اگر می‌خواهید پوستتان تیره‌تر شود باید چندین جلسه و برای مدتی طولانی‌تر از این روش استفاده کنید. البته شما می‌توانید سولاریوم ایستاده را هم امتحان کنید که در آن با پوشیدن یک لباس و عینک مخصوص همه‌ی پوستتان تیره‌ می‌شود. برای جواب گرفتن از سولاریوم ایستاده باید نسبت به سولاریوم خوابیده تعداد جلسات بیشتری را بگذرانید.

برنزه کردن پوست بدن با سولاریوم بهتر است یا با نور خورشید؟

اگر به دنبال یک جواب مثبت درباره‌ی برنزه کردن پوست بدن با سولاریوم هستید، متاسفانه باید ناامیدتان کنیم. تخت‌های برنزه به همان اندازه‌ای که قرار گرفتن در معرض نور خورشید خطرناک است، برای سلامتی انسان مضر هستند. هم نور آفتاب و هم دستگاه سولاریوم حاوی پرتوهای فرابنفش هستند. اشعه‌های UVA که عامل اصلی برنزه شدن پوست بدن به شمار می‌آیند، می‌توانند باعث پیری زودرس پوست و بروز چین‌وچروک شوند. احتمالا برایتان جالب باشد که بدانید تخت‌های برنزه ۱۰ تا ۱۵ درصد بیشتر از خورشید اشعه‌‌ی UVA از لامپ‌های خود ساطع می‌کنند. همین عوارض سولاریوم می‌تواند به شما ثابت کند که این روش نسبت به آفتاب گرفتن در تابستان هیچ برتری ندارد و بهتر است به جای آن به سراغ یک محصول برنزکننده بروید.

خطرات و عوارض سولاریوم

عوارض برنزه کردن پوست با سولاریوم آنقدر زیاد است که انجام این کار می‌تواند باعث بروز بیش از ۷ نشانه‌‌ی پوست ناسالم روی بدن شما بشود. در این قسمت از مطلب به بررسی تمامی عوارض سولاریوم مردان و زنان می‌پردازیم.

ارتباط پیری زودرس پوست با عوارض سولاریوم

بسیاری از افراد برای داشتن یک ظاهر زیبا و جوان‌تر به سراغ تیره‌تر کردن رنگ پوست خود می‌روند. اما آن‌ها اطلاع ندارند که استفاده از دستگاه سولاریوم می‌تواند باعث پیری زودرس و همینطور آسیب دیدن سد دفاعی پوستشان شود. اشعه‌های UVA که طول موج بیشتری دارند به صورت عمیق‌تری به درون پوست شما نفوذ می‌کنند و به بلوک اصلی ساختار پوست یعنی کلاژن و همچنین الاستین آن آسیب می‌رسانند. با بروز این اتفاق،‌ دیگر از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای روی پوست و چین‌وچروک‌ها به کار بسیار سختی تبدیل خواهد شد. پوست شما لایق مراقبت و محافظت بی‌اندازه از جانب شما است، به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم به جای این کار از کرم‌های ضد آفتاب و لباس‌های محافظ در برابر نور خورشید استفاده نمایید.

عوارض بعد از سولاریوم و سرطان پوست

احتمالا شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که از این طرف و آن طرف درباره‌ی عوارض سولاریوم برای زنان و مردان شنیده‌اید. تحقیقات متخصصان پوست نشان داده‌اند که استفاده از تخت برنزه با افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان‌های پوستی ارتباط مستقیم دارد و این مشکل در افراد جوان بیشتر بروز پیدا می‌کند. آکادمی پوست آمریکا گزارش داده است که استفاده از دستگاه سولاریوم ریسک ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی (CSS) را تا ۵۸ درصد و  سرطان سلول بازال را تا ۲۸ درصد افزایش می‌دهد.

علاوه بر این همانطور که قبلا گفتیم برنزه کردن پوست با این روش می‌تواند خطر ابتلا به بدترین نوع سرطان پوستی یعنی ملانوما را چندین برابر کند. در چند سال اخیر میزان ابتلا به این نوع سرطان چندین برابر شده است و از آنجایی که بیشتر افراد علاقه‌مند به برنزه کردن پوستشان به این بیماری مبتلا می‌شوند، پزشکان معتقدند که دستگاه‌های سولاریوم عامل اصلی بروز این عارضه هستند.

عوارض سولاریوم آقایان و زنان و بروز مشکلات بینایی

عینک‌های رنگارنگی که اپراتورهای سالن‌های برنزه کردن پوست به منظور محافظت از چشم‌هایتان به شما می‌دهند، برای جلوگیری از عوارض سولاریوم ایستاده و خوابیده کافی نیستند. استفاده از تخت برنزه می‌تواند به ساختار داخلی چشم‌ها و پلک‌هایتان آسیب برساند و شما را در معرض ابتلا به بیماری‌های خطرناکی چون آب مروارید، سوختگی قرنیه و ملانوم چشمی یا همان سرطان چشم قرار دهد. اگر با وجود همچین خطراتی همچنان برای تیره‌تر کردن رنگ پوستتان به سراغ استفاده از دستگاه سولاریوم می‌روید، لازم است برای مراقبت از چشم‌های خود از عینک آفتابی مناسب استفاده نمایید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم به طور مرتب با مراجعه به یک پزشک متخصص از سلامت چشم‌هایتان اطمینان حاصل کنید.

عوارض سولاریوم و آفتاب سوختگی

آفتاب سوختگی یکی از بارزترین عوارض قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش و آسیب دیدن سد دفاعی پوست است. این در این عارضه‌ی پوستی سلول‌های لایه‌ی خارجی پوست یا همان اپیدرم آسیب می‌بینند و سیستم ایمنی بدن هم در پاسخ به این مشکل، جریان خون را در مناطق آسیب‌دیده افزایش می‌دهد. این جریان خون همان چیزی است که در هنگام آفتاب سوختگی باعث قرمز شدن پوست می‌شود و سطح آن را داغ می‌کند.

آفتاب سوختگی اغلب با قرمزی، خارش و سوزش غیرقابل تحملی همراه است و پس از مدت کوتاهی بهبود پیدا می‌کند؛ اما اگر شدت زیادی داشته باشد تاول‌ها و زخم‌های ملتهب هم روی سطح پوست به وجود می‌آیند. مطالعات نشان داده‌اند که بین آفتاب سوختگی شدید و سرطان ملانوم، کشنده‌ترین نوع سرطان پوست، ارتباط مستقیمی وجود دارد. به همین دلیل است که باید از خودتان در برابر اشعه‌ی فرابنفش محافظت کنید و به هیچ وجه سراغ سولاریوم نروید.

بروز کراتوز اکتینیک (AK) روی پوست

کراتوز اکتینیک یا خورشیدی نوعی اختلال پوستی است که باعث به وجود آمدن لکه‌های پوستی زبر و خشن روی پوست بدن می‌شود. این لکه‌ها که معمولا روی صورت، گردن، گوش‌ها و دست‌ها به وجود می‌آیند با گذر زمان مانند یک زگیل سفت خواهند شد. این بیماری به عنوان اولین مرحله‌ی ابتلا به سرطان پوست شناخته می‌شود و در اثر قرار گرفتن در معرض نور اشعه‌های فرابنفش رخ می‌دهد. بنابراین بهتر است به طور کلی از سولاریوم و برنزه کردن پوستتان خودداری نمایید؛‌ مخصوصا اگر در گذشته دچار آفتاب سوختگی شده‌اید و پوست نازکی دارید.

عوارض سولاریوم و سرکوب سیستم ایمنی

به گفته‌ی سازمان جهانی بهداشت (WHO) سیستم ایمنی بدن همه‌ی افراد، صرف نظر از رنگ پوست آن‌ها، نسبت به اشعه‌‌های فرابنفش آسیب‌پذیر است. قرار گرفتن در معرض نور خورشید عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل می‌کند و سد دفاعی پوست را به طور کلی از بین می‌برد. این موضوع باعث می‌شود پوستتان نسبت به نور خورشید و حتی محصولات پوستی هم حساسیت پیدا کند.

عوارض سولاریوم بر کبد

استفاده‌ی مداوم از سولاریوم برای برنزه کردن پوست می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی و کلیوی را بیشتر کند. همه‌ی بیماری‌های کبدی می‌توانند باعث بروز لکه‌های قهوه‌ای روی پوست بدن شوند که از بین بردن آن‌ها وقت و هزینه‌ی زیادی را می‌طلبد. به طور کلی اثرات غیرمستقیم اشعه‌های فرابنفش بر وضعیت سلامت انسان، در طولانی مدت باعث بروز بیماری‌های خطرناکی ‌می‌شود. بنابراین اگر قصد برنزه کردن پوست خود را دارید بهتر است همه‌ی جوانب این اقدام را به خوبی بسنجید.