در دنیایی که غالبا کارگردانان ترجیح می‌دهند فیلم‌های خود را بر مبنای اصول و قوانین کلاسیک یا همان ساختارهای همیشگی بسازند، فیلم‌سازانی نیز هستند که با ورود به مرزهای تجربی‌گرایی، بدون هیچ ترسی ناممکن‌ها را به امری ممکن تبدیل می‌کنند و در نهایت اثری عجیب و متمایزی را به نمایش می‌گذارند که شاید هرگز فضای تصویری، شخصیتها و ایده‌های خلاقانه‌ی آن‌ها به جهان ذهنی ما خطور نکرده است. در این مطلب از فانیلی با چند مورد از فیلم‌های تجربی تحسین‌برانگیزی آشنایی خواهید شد که باید حتما آن‌ها را ببینید.
در این فیلم‌های تجربی، لاستیک‌های قاتل، اجساد آوازخوان و یا مکان‌هایی را می‌بینید که به هیچ‌عنوان حتی تصورش هم نمی‌کردید. در واقع این فیلم‌های تجربی تنها جایی هستند که جهان داستان‌گویی خاصی، بدون در نظر گرفتن هیچ محدودیتی به تصویر کشیده می‌شود. بنابراین برای کاوش در اعماق عجیب و غریب خلاقیت انسان، شناخت و دیدن این ۱۰ اثر تجربی را از دست ندهید.
1- پی (Pi)
- کارگردان: دارن آرنوفسکی
- سال انتشار: ۱۹۹۸
- امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
«پی» یک فیلم سورئالیستی و روانشناسانه، ساخته‌ی دارن آرنوفسکی است. این فیلم روایت‌گر شخصیت یک ریاضیدان دارای وسواس و پارانوئید است که تلاش می‌کند با کمک اعداد الگوهای جهان را بیابد. او سرانجام در جستجوهای خود به یک عدد اسرارآمیز ۲۱۶ رقمی می‌رسد که احتمالا از طریق آن می‌توان، رموز بازار سهام را آشکار کرد.
فیلم «پی» با فضای دلهره‌آور سیاه و سفید، روایت پیچیده و موسیقی متن تاثیرگذار خود، مخاطب را درگیر مفاهیم و پرسش‌های عجیبی می‌کند، طوری که در نهایت به تمام حقایق جهان شک خواهد کرد.
2- مخمل آبی (Blue Velvet)
- کارگردان: دیوید لینچ
- سال انتشار: ۱۹۸۶
- امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
فیلم «مخمل آبی» یکی از دیگر ساخته‌های بسیار عجیب و سورئال دیوید لینچ است که هر نمای آن روی مخاطب تاثیرات عمیقی می‌گذارد. بعد از آنکه جفری یک گوش بریده شده‌ی انسان را پیدا می‌کند با کمک دختر کارآگاه سندی در پی حل معمای مسئله می‌رود. جفری طی جستجوهای خود با یک شبکه‌ی خطرناکی از توطئه‌ها روبه‌رو می‌شود و سپس درانتها یک جهان زیرین خوفناک و تاریکی را می‌یابد.
این اثر پیرامون اتفاقات عجیب و شخصیت‌های مرموزی پیش می‌رود که با تلفیق مضمون روانشناختی، موسیقی رویاگونه و فضای وهم‌آمیز خود توانسته مخاطب را عمیقا درگیر کند. «مخمل آبی» یک اثر بسیار مهم در کارنامه‌ی لینچ به شمار می‌رود و قطعا سینمادوستانی که با فیلم‌های مستقل و تجربی آشنایی بیشتری دارند، بهتر می‌توانند جهان ذهنی لینچ را در این فیلم درک کنند.
3- آشپز، دزد، همسرش و عاشقش (The Cook, The Thief His Wife and Her Lover)
- کارگردان: پیتر گرینوی
- سال انتشار: ۱۹۸۹
- امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
«آشپز، دزد، همسرش و عاشقش» یکی از عجیب‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما است که تجربه‌ای متمایز در قصه‌گویی و شخصیت‌پردازی ارائه می‌دهد. این اثر جالب‌توجه تجربی ساخته‌ی پیتر گرینوی و محصول ۱۹۸۹ است. قصهی فیلم در یک رستوران مجلل فرانسوی رقم می‌خورد که نگاهی سورئال و حتی غم‌انگیز به غذا، احساسات عاشقانه و مرگ دارد.
آشفتگی درون اتفاقات و موقعیت‌های «آشپز، دزد، همسرش و عاشقش» مخاطب را بسیار نگران و مظطرب می‌کند که احتمالا تاثیر آن تا مدت‌ها همراه او خواهد بود.
4- فیلم تجربی امپراتوری درون (Inland Empire)
- کارگردان: دیوید لینچ
- سال انتشار: ۲۰۰۶
- امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
بدون شک دیوید لینچ را به عنوان یکی از فیلمسازان ساختار‌شکن می‌شناسند و فیلم «امپراتوری درون» آخرین ساخته‌ی این کارگردان، نقطه‌ی اوج خلاقیت او به شمار می‌رود. «امپراتوری درون» یک فیلم مهیج روانشناختی و پیچیده محسوب می‌شود که برای بهتر فهمیدن داستان و همچنین درک بهتر شخصیتها و موقعیتی که در آن قرار گرفته‌اند، باید بارها آن را دید.
لینچ در این فیلم از سبک کارگردانی، جریان سیال ذهن استفاده کرده است و همین امر باعث شده که قواعد و زمان درون داستان، حسی از سردرگمی را برای مخاطب ایجاد کند. وجود صحنه‌های بدیع، مکالمات غیرمرتبط و موسیقی متن شگفت‌انگیز از «امپراتوری درون» یک اثر غیرعینی بسیار درخشان ساخته است.
5- فیلم تجربی لاستیک (Rubber)
- کارگردان: موسیو وزو (کانتن دوپیو)
- سال انتشار: ۲۰۱۰
- امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۵.۷ از ۱۰
«لاستیک» یکی از فیلم‌های تجربی منحصربه‌فرد در ژانر کمدی سیاه به شمار می‌رود. داستان فیلم درباره‌ی تایری به نام رابرت است که ناگهان جان می‌گیرد و سپس با کمک نیروهای فراروانشناختی، می‌تواند کارهای بسیار ترسناکی را انجام دهد.
هرچقدر هم طرح قصهی فیلم نامعقول به نظر برسد، اما فیلم توانسته کاملاً سرگرم‌کننده باشد. درواقع اثر تعریفی عجیب و درعین‌حال جذاب از شخصیتی غیرانسانی و اتفاقات پیرامون آن را به نمایش می‌گذارد که شاید بسیار کم در سینما با چنین فضاهای داستانی‌ای روبه‌رو شده باشیم.
6- فیلم تجربی بابا هو تپ (Bubba Ho-tep)
- کارگردان: دان کاسکارلی
- سال انتشار: ۲۰۰۲
- امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
معمولا فیلم‌های دان کاسکارلی را با طنزهای غیرمتعارفش می‌شناسند، اما «بابا هو تپ» نسبت به دیگر آثارش از طنز درخشان‌تری برخوردار است و برداشتی کاملا متمایز از این ژانر را ارائه می‌دهد. موقعیت و سطح کشمکش‌ها در این فیلم به قدری جذاب است که تقریبا همه نوع سلیقه را راضی می‌کند.
داستان این فیلم حول محور دو پیرمرد است که یکی از آن‌ها خود را الویس پرسیلی و دیگری جان اف کندی تصور می‌کند. هردوی آن‌ها به علت سن بالا، قدرت درک و دریافت مسائل را تقریبا از دست داده‌اند و همه چیز زمانی جالب می‌شود که این دو شخصیت، هرطور شده باید در سالمندان با یک مومیایی شیطانی مصری مبارزه کنند؛ زیرا ساکنان خانه سالمندان را مدام به وحشت می‌اندازد.
