در زبان شیرین کردی، ئه‌شکه‌وتی که‌ره‌فتو نامی است که کردهای عزیز بر روی غار کرفتو گذاشتند. این غار پهناور در فاصله ۷۰ کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره و ۹۰ کیلومتری شهر تاریخی سقز واقع‌شده است.
ویژگی‌های غار کرفتو
این حکاکی شما را با خود به دوران یونان باستان می‌برد و نوشته‌ای را از هراکلس، خدا جنگ، در گوش شما زمزمه می‌کند: «اینجا خانه هراکلس است؛ هر کس در آن وارد شود، در امان است.»
آیا اینجا به راستی آرامگاه هرکول است؟! پاسخ تنها در دست کتیبه‌ای که درون غار جلوه‌گری می‌کند، است.
معماری و تاریخچه غار کرفتـو
غار کرفتو از گونه‌های غارهای آهکی و طبیعی است و از این نظر و به احتمال زیاد دوره شکل‌گیری‌اش به دوران سوم زمین‌شناسی باز می‌گردد.
چه زمانی به غار کرفتـو برویم؟
اختلاف ارتفاع در استان کردستان باعث به وجود آمدن آب و هوایی متنوع شده است. بیشتر گردشگران برای تفریح و گشت و گذار در کردستان دمایی بین ۲۰ تا ۲۵ درجه را ترجیح می‌دهند که این دما فقط در اواسط اردیبهشت تا اوایل مهرماه می‌توانید مشاهده کنید.
