در دل جنگل‌های انبوه پارک ملی «فونگ نها-که بانگ» در ویتنام، یکی از شگفت‌انگیزترین عجایب طبیعی جهان و از خاص‌ترین جاهای دیدنی ویتنام پنهان شده است. غار «سون دونگ»، با ابعاد بی‌نظیر و جنگل‌های سرسبز پنهان، نه‌تنها بزرگ‌ترین غار کشف‌‌شده در جهان به شمار می‌رود، بلکه داستان خارق‌العاده‌ای از طبیعت و تاریخ را روایت می‌کند.

سون دونگ که نام آن «رودخانه کوهستان» معنا می‌دهد، نتیجه میلیون‌ها سال فعالیت طبیعی است و همچنان، انسان‌ها را به حیرت وا می‌دارد. این غار، علاوه بر اینکه محل عبور رودخانه‌ها و زیستگاه گونه‌های ناشناخته‌ای از جانوران به حساب می‌آید، میزبان دو جنگل زیبا و سرسبز است که با وجود نورگیرهای طبیعی، درون آن رشد کرده‌اند. کاوشگران برای اولین بار و در دهه ۱۹۹۰ میلادی، این غار را کشف کردند؛ اما عظمت آن در سال ۲۰۰۹ میلادی و با اندازه‌گیری‌های دقیق مشخص شد. «سون دونگ» حتی پس از کشف نیز همچنان رازهایی را در دل خود محفوظ دارد که سبب می‌شود، ماجراجویان و دانشمندان برای کشف بیشتر آن، از سراسر جهان به ویتنام سفر کنند. 

آنچه از بزرگ‌ترین غار جهان در این مقاله خواهید خواند:

• بزرگ‌ترین غار جهان کجاست؟
• داستان کشف غار سون دونگ
• شگفتی‌های طبیعی در دل غار سون دونگ

بزرگ‌ترین غار جهان کجاست؟

«هانگ سون دونگ» (Hang Son Doong) بزرگ‌ترین غار شناخته ‌شده در جهان است و برخی از گذرگاه‌های آن به‌قدری بزرگ هستند که یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ نیز می‌تواند از آن‌ها عبور کند. این غار آهکی در زیر جنگل سرسبزی در پارک ملی «فونگ نها-که بانگ» (Phong Nha-Ke Bang) ویتنام قرار دارد و دارای جنگل‌های اولیه‌ای است که به لطف شکاف‌های سنگی عظیمی (نورهای سقفی) رونق گرفته‌اند که نور آفتاب را به داخل می‌رسانند.

_{منبع عکس: wikimedia؛ نام عکاس: Dave Bunnell} 

غار «هانگ سون دونگ» را «رودخانه کوهستانی» ترجمه کرده‌اند. این غار در مقایسه با دیگر غارهای آهکی، نسبتا جوان به حساب می‌آید و حدود دو تا سه میلیون سال پیش، در دل بزرگ‌ترین سازند سنگی آهکی آسیا شکل گرفته است؛ یک بلوک عظیم سنگی با قدمتی بیش از ۴۰۰ میلیون سال که از فشرده شدن صدف‌ها و اسکلت‌های جانوران دریایی باستانی تشکیل شد.

دو رودخانه به نام‌های «رائو تونگ» (Rao Thuong) و «خه ری» (Khe Ry) نیز از شکاف‌های این سنگ ‌آهکی عبور و با فرسایش آن، تونلی عظیم در دل این سازند ایجاد کرده‌اند که در سال‌های اخیر، به نام «سون دونگ» (Son Doong) شناخته می‌شود.

_{منبع  عکس: wikimedia؛ نام عکاس: Doug Knuth} 

داستان کشف غار سون دونگ

«هو کان» (Ho Khanh)، یکی از ساکنان ویتنام، غار «سون دونگ» را به‌طور اتفاقی در سال ۱۹۹۰ میلادی و هنگام شکار در جنگل کشف کرد. «هاوارد لیمبرت» (Howard Limbert)، کاوشگر بریتانیایی غارها و مدیر فنی شرکت «اکسالیس ادونچر» (Oxalis Adventure)، که تورهای بازدید از «سون دونگ» را برگزار می‌کند، دراین‌باره چنین می‌گوید:

او جریان بادی را احساس کرد و صدای خروش رودخانه‌ای را از داخل شنید؛ اما پس از خروج از آنجا، دیگر نتوانست غار را پیدا کند؛ چراکه کاملا در میان پوشش گیاهی پنهان شده بود.

_{منبع  عکس: wikimedia؛ نام عکاس: Linhcandng (thảo luận)}

«هو کان» چند سال بعد، دوباره مسیر خود را بازسازی کرد و در سال ۲۰۰۹ میلادی، یک تیم غارنوردی از انجمن تحقیقات غارشناسی بریتانیا (British Cave Research Association) به رهبری او و با حضور «لیمبرت»، به ورودی غار رسیدند. لیمبرت می‌گوید:

ما بلافاصله متوجه شدیم که با غار بسیار بزرگی روبه‌رو هستیم.

تیم تحقیقاتی، غار «سون دونگ» را بررسی کردند و دریافتند که این غار، بزرگ‌ترین غار طبیعی ثبت‌‌شده در جهان است. اندازه‌گیری‌های آن‌ها نشان داد که حجم کل غار به ۳۸٫۵ میلیون متر مکعب می‌رسد؛ یعنی به‌قدری بزرگ که تقریبا ۱۵ هرم بزرگ جیزه را می‌توان درون آن جای داد.

_{منبع عکس: wikimedia؛ نام عکاس: Doug Knuth} 

با وجود همه گمانه‌زنی‌ها، محققان در کاوش‌های جدید به این نتیجه رسیده‌اند که این غار، حتی از آنچه تصور می‌شد نیز بزرگ‌تر است. در سال ۲۰۱۹ میلادی، یک تیم غواصی کشف کرد که غار «سون دونگ» از طریق تونلی آبی، به غار دیگری به نام «هانگ تونگ» (Hang Thung) متصل است. این ارتباط، ۱٫۶ میلیون متر مکعب به حجم غار اضافه می‌کند که معادل دو ‌سوم حجم یک هرم بزرگ است.

لیمبرت دراین‌باره می‌گوید:

می‌توان آن را به کشف یک برآمدگی روی قله اورست (یک قله اضافی روی کوه) تشبیه کرد که ارتفاع آن را ۱,۰۰۰ متر بلندتر می‌کند. وقتی «سون دونگ» به غارهای دیگر متصل شود، هر غاری در جهان، به ‌راحتی در آن جای می‌گیرد. ابعاد آن واقعا باورنکردنی است!

_{منبع عکس: Local Vietnam؛ نام عکاس: نامشخص} 

شگفتی‌های طبیعی در دل غار سون دونگ

غار سون دونگ، میزبان یکی از بلندترین استالاگمیت‌های جهان است؛ ستون عظیمی که به نام «دست سگ» (Hand of Dog) شناخته می‌شود و ارتفاع آن به ۸۰ متر می‌رسد. این غار به سه بخش تقسیم شده است؛ ورودی، گذرگاه‌های فسیلی و گذرگاه گل‌آلود «پشندیل» (Passchendaele Passage) که نام آن برگرفته از نبرد تاریخی «پشندیل» در جنگ جهانی اول است؛ جایی که سربازان در سنگرهای گلی می‌جنگیدند. هر یک از این بخش‌ها نیز دارای شگفتی‌های طبیعی منحصربه‌فردی است.

_{منبع عکس: wikimedia؛ نام عکاس: Dave Bunnell} 

چنانچه از نام گذرگاه‌های فسیلی بر می‌آید، این قسمت مملو از بقایای موجودات دریایی است که زمانی در دریای باستانی زندگی می‌کردند که اکنون، در مرکز ویتنام قرار دارد. در گذرگاه پشندیل، دیواری از «کلسیت» (calcite) به ارتفاع ۹۰ متر به چشم می‌خورد که به «دیوار بزرگ ویتنام» معروف است. غارنوردان و کاوشگران غار، توانستند در دومین بازدید خود از غار در سال ۲۰۱۰ میلادی، از این دیوار بالا بروند.

_{منبع عکس: wikimedia؛ نام عکاس: Doug Knuth}

در نهایت و در قلب «سون دونگ»، سقف سنگ ‌آهکی غار در گذشته‌های دور فرو ریخته و دو فروچاله ایجاد کرده است که پرتوهای نور را به داخل غار می‌تاباند. در زیر این نورگیرها یا به اصطلاح، روزنه‌های آسمانی، دو جنگل به‌مدت هزاران سال، به رشد خود ادامه داده‌اند.

_{منبع عکس‌های گالری:  cnn، VinWonders ،Local Vietnam ،wikimedia؛ نام عکاس: Dave Bunnell}

شما درباره بزرگ‌ترین غار جهان چه فکر می‌کنید؟ تابه‌حال، این جاذبه گردشگری ویتنام را از نزدیک دیده‌اید؟ لطفا نگاه، نظر و تجربه ارزشمند خود را با کجارو و همراهان آن نیز به اشتراک بگذارید.

_{منبع عکس کاور: hivietnamtravel؛ نام عکاس: نامشخص}