در حالی که این روزها سرعت پیشرفت علم و دسترسی به ناشناختهها خیلی بیشتر از گذشته است، اما همچنان توانایی درک خوابها را نداریم. اتفاقات عجیبی در خوابها پیش میآید که تقریبا همهمان آنها را تجربه کردهایم. سفر به مکانهای ناشناخته، دیدن موجودات عجیب و دسترسی به تواناییهای غیرممکن که فقط در فیلمهای ابرقهرمانی میتوان آنها را دید.
اما جالب اینجاست که بعضی از کارهای سادهای که در زندگی روزمره انجام میدهیم را نمیتوانیم در خوابهایمان ببینیم. مثلا ما میتوانیم فیلهای پرنده، جنگ با فرازمینیها و پرواز با موتورسیکلت را ببینیم اما قادر به دیدن موبایل، تصویر خودمان در آینه و چشیدن طعم غذاها در خوابهایمان نیستیم. این موضوع بسیار جالب و البته عجیب است.
در این مطلب از مجله اینترنتی فانیلی میخواهیم با ۶ مورد از کارهای سادهای که نمیتوانیم در خوابها انجام دهیم، آشنا شویم.
۱. دیدن گوشیهای هوشمند
طبق تحقیقات انجام شده فقط حدود ۳.۵۵٪ از خانمها و ۲.۶۹٪ از آقایان میتوانند در خوابهایشان موبایل را به وضوح ببینند. کارشناسان میگویند این موضوع به دلیل تازه بودن گوشی تلفن هوشمند برای مغز باشد و به این دلیل که هنوز به آن عادت نکرده پس نمیتواند تصویر کاملی از موبایل در خوابها ایجاد کند.
نظریهی دیگری وجود دارد که میگوید مغز در فرآیند خواب دیدن اضطرابها و ترسهای ما را پردازش میکند و برای مقابله با شرایط استرسزا آماده میشود. بنابراین رویا دیدن را میتوان به عنوان یک مکانیسم دفاعی تکامل یافته به حساب آورد که فقط تصویرهای قدیمیتر در ذهن را بازسازی میکند.
میتوان گفت که تصاویر خوابها بیشتر مربوط به مشکلاتی هستند که اجدادمان میتوانستند با آنها ارتباط برقرار کنند؛ مثل جنگیدن یا تلاش برای زنده ماندن در شرایطی خاص. با این حال در بعضی مواقع امکان ظاهر شدن موبایل در خوابها وجود دارد.
آلیس راب، نویسندهی کتابی دربارهی رویاها، میگوید مردم در زمان گذراندن اتفاقات ناگوار و آزاردهندهی زندگی مثل سوگواری یا از دست دادن عزیزان، احتمال دارد گوشی تلفن هوشمند را در خواب ببینید.
۲. خواندن، نوشتن یا صحبت کردن
بخشهایی از مغز که مسئول تفسیر زبان هستند در زمان خواب فعالیت خود را به شدت کاهش میدهند. به همین دلیل است که در خوابها حرف زدن و تشکیل کلمات سخت یا حتی غیرممکن به نظر میرسد. حتما برای شما هم پیش آمده که گفتوگو با یک شخص را در خواب به یاد دارید اما مطمئن نیستید که واقعا صحبت میکردید یا این ارتباط شبیه به تلهپاتی بوده است.
پس ما در خوابها امکان برقراری ارتباط با دیگر افراد حاضر در خواب را داریم اما در این ارتباط صدای خود و دیگران را نمیشنویم بلکه میتوانید آنها را درک کنیم و به شکلی غیرکلامی ارتباط برقرار کنیم. همین اتفاق برای خواندن، نوشتن و گفتن زمان در خواب هم صدق میکند.
میتوان اینطور نتیجه گرفت که به ندرت میتوانیم در خوابها کلمات را بیان کنیم یا بشنویم و نمیتوانیم زمان دقیق را بگوییم. با این حال ممکن است افرادی که در زندگی روزمرهی خود زیاد صحبت میکنند یا مینویسند بتوانند در خوابهایشان حرف بزنند.
۳. ملاقات با افراد کاملا غریبه در خوابها
نظریهای وجود دارد که میگوید: «مغز ما نمیتواند افراد جدیدی را اختراع کند» پس همهی افراد غریبهای که در خواب میبینیم یا در بیداری با آنها برخورد داشتهایم یا چهرهی آنها از ترکیب چند چهره که قبلا دیدهایم به وجود آمده است.
حتما شما هم خوابهایی دیدهاید که در آن بازیگر یک تبلیغ تلویزیونی نقش یکی از اعضای خانوادهی شما را بازی میکند یا با فردی که در فروشگاه به طور اتفاقی و کوتاه به یکدیگر نگاه کردهاید، به مسافرتی طولانی رفتهاید. تصویر این افراد در ناخودآگاه ثبت میشود و در زمان رویا، به عنوان یکی از شخصیتهای خوابها استفاده میشود.
البته تا امروز هیچ راهی برای آزمایش این نظریه وجود نداشته است.
۴. انجام فعالیتهای بدنی در خوابها
هرچه در خوابها تلاش کنیم نمیتوانیم مثل واقعیت با سرعت زیاد به بالا بپریم یا بدویم. اگر کمی فکر کنید میبینید که وقتی در خواب میدویدید در واقع در حال سر خوردن ملایم روی فضا بودهاید. محققان در این مورد میگویند تمام فعالیتهای فیزیکی که در بیداری تجربه میکنیم در خواب به شکلی کندتر و با حالتی متفاوت اتفاق میافتد.
همچنین باید به این موضوع توجه کرد که حوابها در مرحلهی REM دیده میشوند و ماهیچهها در این زمان بیحرکت و شُل هستند. پس مغز با خیالی آسوده خواب میبینید و مطمئن میشود که فعالیتهای بدنی که در خوابها اتفاق میافتد در دنیای واقعی عملی نمیشود.
پس میتوان گفت این احساس آهسته بودن فعالیتهای بدنی در خواب ممکن است به دلیل فقدان بازخورد عضلانی یا پردازش عصبی کندتر در این مرحله از خواب رخ دهد.
۵. تماشای خود در آینه در خوابها
آینهها و انعکاس تصاویر در خوابها یکی از ناشناختهترین بخشهای خواب هستند. نکته اینجاست که انعکاس تصاویر در دنیای واقعی از قوانین فیزیک پیروی میکند اما قوانین رویاها توسط انتظاراتی که از جهان داریم و خاطرات ناخودآگاهمان ایجاد میشود.
پس قوانین زندگی واقعی در خوابها عمل نمیکنند. به همین دلیل است که وقتی در خواب جلوی آینه میایستیم یا یک تصویر مبهم میبینیم یا تصویر واضحی که میبینیم به شکلی عجیب دگرگون شده و شبیه به واقعیت نیست.
برخی اعتقاد دارند تصویری که در خواب در آینه میبینیم درواقع انعکاس نگاه کردن به درون خودمان است و باید از نظر روانشناختی بررسی شود. این تصویر میتواند با اتفاقات زندگی روزمره، عزت نفس و مشکلاتی که با آن درگیر هستید مرتبط باشد.
۶. چشیدن طعم غذا در خوابها
یک متخصص خواب میگوید مردم به ندرت در خوابها به تجربهی کاملی از غذا خوردن دست پیدا میکنند. ما معمولا به یاد میآوریم که قرار بود غذا بخوریم یا تازه غذا خوردنمان تمام شده بود. اما نمیتوانیم بگوییم دقیقا چه چیزی میخوردیم و طعم این غذا چطور بود.
البته بعضی از افراد هستند که طعم غذایی که در خواب میخورند را احساس میکنند. این اتفاق معمولا برای افرادی پیش میآید که یا به شغل آشپزی به صورت حرفهای مشغول هستند یا رویای سرآشپز شدن دارند. مغز برای ما رویایی میسازد که براساس تجربیات واقعی زندگی است یا بر اساس تجربیاتی است که دوست داریم در زندگی واقعی داشته باشم.