حتما شما هم شنیدهاید که نور آبی گوشی میتواند باعث ایجاد اختلال در خواب شود و بهتر است قبل از خواب اصلا به موبایل، تبلت، مانیتور و حتی تلویزیون نگاه نکنید تا مشکلی در روند خوابتان ایجاد نشود. اما جالب است بدانید مطالعات اخیر ثابت کرده است که هیچ مدرک قطعی برای بدتر بودن نور آبی نسبت به زرد و سفید وجود ندارد که بخواهد باعث ایجاد اختلال در ریتم طبیعی شبانهی بدن و کمبود خواب شود.
همچنین مطالعات جدیدتر نشان داده است که نور آبی آنطور که قبلا اعلام میشده مخرب نیست و ایجاد اختلال در خواب نه به رنگ نور، بلکه به صورت کلی به وجود نور در محیط خواب ارتباط دارد. در این مطلب از مجله اینترنتی فانیلی مگ قرار است نتایج تحقیقاتی که روی نور آبی گوشی و وجود نور در محیط خواب انجام شده است را بررسی کنیم.
نور آبی گوشی چگونه بر الگوی خواب تاثیر میگذارد
نور آبی گوشی چیست و ضررهایی دارد؟ شبکهی عصبی چشم انسان نور را به تکانههای الکتریکی تبدل میکند. نور آبی که از دستگاههایی مثل موبایل و تبلت منتشر میشود شکلی از نور با طول موج کوتاه است و رفتار شبکهی عصبی چشم در برابر آن مشابه واکنشی است که به نورهای زرد و سفید از خود نشان میدهد. وجود نور و دریافت آن توسط چشم است که بر ریتم شبانه روزی بدن تاثیر میگذارت و میتواند بر تنظیم سرکوب ملاتونین در طول شب موثر باشد.
در مطالعهای که در سال ۲۰۱۹ انجام شد مشخص شد قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی میتواند اثرات مضری بر خواب و سلامتی داشته باشد. دکتر الکساندر سولومون، متخصص جراحی مغز و اعصاب در موسسهی علوم اعصاب اقیانوس آرام در سانتا مونیکا، معتقد است فرآیندی که مغز ما برای تعدیل ریتمهای شبانه روزی دارد بسیار پیچیده است.
به غیر از نور، زمانبندی مصرف غذا و ورزش هم میتواند بر ساعت بدن تاثیر بگذارد. معمولا اختلال در خواب با ایجاد تغییرات کوچکی در سبک زندگی، مثل منظم کردن زمان غذا خوردن یا بیدار شدن، به راحتی از بین میرود. همچنین استفاده از چشمبند در زمان خواب میتواند از ورود نور به چشم جلوگیری کند و همین موضوع هم بر کیفیت خواب تاثیر مثبت میگذارد.
آیا باید استفاده از گوشی موبایل را قبل از خواب کنار بگذاریم؟
سولومون میگوید: «تمام تحقیقات انجام شده به این این معنا نیست که افراد نباید قبل از خواب با تلفن صحبت کنند و در انتظار خواب شبانه بمانند.» او معتقد است که این تحقیقات تاثیر کلی نور بر خواب را نشان داده و صرفا دربارهی نور آبی گوشی صحبت نمیکند. به طور کلی نور میتواند سلولهای چشم را تحریک کرده، ریتم شبانه روزی بدن را تغییر دهد.
بنابراین نور آبی گوشی نقش جداگانه و در این حد جدی در روند خواب ندارد. نور زرد چراغ خواب هم میتواند همین تاثیر را بر کیفیت خواب شما داشته باشد. کیلند کوپر، دکترای علوم اعصاب در دانشگاه کالیفرنیا، میگوید: «تحقیقات اخیر به درک بیشتر ما از تاثیر نور بر چرخهی خواب کمک کرده اما همچنان در حال تحقیق هستیم تا ببینیم کدام نور مصنوعی تاثیر مخرب بیشتری بر کیفیت خواب دارد.»
چگونه خواب با کیفیتتری داشته باشیم
استفاده از نورهای خیلی ضعیف، چراغهای هوشمند که در زمان خواب میزان نور را کاهش میدهند و عینکهایی که نور آبی را فیلتر میکنند میتواند میزان امواج نور فرکانس کوتاهی که قبل از خواب به چشم شما میتابد را کاهش دهد. اما دکتر سولومون معتقد است این شدت نور است که میتواند بر چرخهی خواب تاثیر بگذارد، نه رنگ نور.
خوابیدن در زمان تاریکی هوا موثرترین نکته برای افزایش کیفیت خواب و منظم کردن چرخهی شبانهروزی است. مثلا افراد شبکاری که صبح به خانه بازمیگردند و در مسیر برگشت نور خورشید را میبینند مشکلات خواب بیشتری نسبت به افراد شبکاری دارند که قبل از طلوع خورشید به خانه برگشته و به خواب میروند. میبینید که نور خورشید جزو نورهای آبی نیست اما میتواند به طور کلی چرخهی خواب را دچار اختلال کند.
پس مهمترین نکته برای داشتن خواب با کیفیت و کافی این است که شبها به موقع بخوابید. اگر هم از دسته افراد شب بیدار هستید حتما قبل از طلوع خورشید و زمانی که هوا هنوز تاریک است به خواب بروید. کاهش نور محیط هم میتواند تاثیر مثبتی بر کیفیت خواب داشته باشد. دور ماندن از نور آبی موبایل در یک ساعت قبل از خواب هم میتواند بر کیفیت خواب تاثیر مثبت داشته باشد اما اگر عادت دارید که قبل از خواب فیلم ببینید، میتوانید از عینکهای محافظت کننده از چشم در برابر نور آبی استفاده کنید.