خستگی مزمن و همیشگی مشکلی است که افراد زیادی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. این مشکل غالبا یک مسأله‌ی پزشکی محسوب نمی‌شود و با اعمال تغییراتی در سبک زندگی قابل رفع شدن است.
با این حال احساس خستگی مزمن در صورتی که درمان نشود می‌تواند بر عملکرد کاری، زندگی خانوادگی و روابط اجتماعی شما تأثیرات منفی بگذارد. خستگی از منظر پزشکان معمولا به‌عنوان یک اختلال مبهم شناخته می‌شود که فرایند تشخیص علت آن فرایندی دشوار است. علاوه بر اینکه بسیاری از افراد مبتلا به خستگی مزمن معمولا برای مشکل خود به پزشک مراجعه نمی‌کنند.
پزشکانی که نسبت به این مشکل آگاهی کافی دارند، سعی می‌کنند در ابتدا علت زمینه‌ای آن را تشخیص بدهند. در حالت کلی می‌توان گفت که دلایل زیادی وجود دارد که باعث بروز احساس خستگی مزمن در افراد می‌شود و در نتیجه روش‌های زیادی برای اصلاح این وضعیت وجود دارد.
اگر شما هم همیشه احساس خستگی می‌کنید، طوری که با استراحت هم خستگی شما رفع نمی‌شود، با این مقاله از مجله اینترنتی فانیلی همراه ما باشید تا شایع‌ترین علل بروز خستگی و روش‌های درمان آن را باهم بررسی کنیم.
خستگی مزمن چیست؟
به زبان ساده، خستگی همان احساس کم انرژی بودن است. این احساس به طور کلی با احساس خواب‌آلودگی یا احساس بی‌حوصلگی متفاوت است، گرچه ممکن است هر دوی این‌ها همراه با خستگی بروز پیدا کنند.
اصطلاحات دیگر برای توصیف خستگی به کار می‌روند عبارت‌اند از:
- کاهش یا فقدان انرژی
- بی‌رمقی جسمی یا روحی
- کمبود انگیزه
علت خستگی مزمن
خستگی یک تجربه‌ی مشترک است؛ به این معنی که همه انسان‌ها خسته می‌شوند. با این حال، این مسأله معمولا به دلیل وجود یک بیماری نیست. برای پدیده‌ی خستگی دلایل متعدد پزشکی و غیر پزشکی وجود دارد، از جمله عادت‌های غذایی شخصی و یا سبک زندگی.
عوامل زیر می‌توانند به تنهایی یا به صورت ترکیبی در بروز خستگی مؤثر باشند؛
- عوامل روان‌شناختی و اجتماعی شامل: استرس، اضطراب و افسردگی.
- عوامل جسمی شامل: کم‌خونی، دیابت، اختلال غدد و سرطان.
- عوامل فیزیولوژیک شامل: بارداری، شیردهی، خواب ناکافی و ورزش بیش از حد.
برخی از انواع خستگی‌ها به طور معمول یک مشکل پزشکی محسوب نمی‌شوند که شامل خستگی در نتیجه‌ی عوامل زیر است؛
- فعالیت بدنی
- استرس عاطفی
- بی حوصلگی
- کمبود خواب
مؤسسه‌ی ملی مطالعات کهنسالی آمریکا عادات زیر را جزو عواملی ارزیابی کرده که منجر به خستگی و بی‌رمقی می‌شوند.
- بیدار ماندن تا دیر وقت
- مصرف کافئین بیش از حد
- نوشیدن بیش از حد الکل
- خوردن غذاهای فاقد ارزش غذایی کافی
برخی از افراد بیشتر از دیگران دچار خستگی می‌شوند. به‌عنوان مثال، زنان اغلب بیشتر از مردان احساس خستگی را تجربه می‌کنند. افرادی که با مشکلات اقتصادی مواجه‌اند و کسانی که دارای بیماری روحی یا جسمی هستند هم بیشتر دچار خستگی می‌شوند.
دلایل پزشکی خستگی مزمن
برخی از دلایل جسمی همراه با عوامل روانی و فیزیولوژیکی می‌توانند منجر به خستگی شود. فهرست دلایل جسمی یا پزشکی فهرستی طولانی است، بنابراین مهم است که برای تشخیص درست و دقیق علت خستگی خود به پزشک مراجعه کنید.
لیست دلایل بالقوه‌ی پزشکی که باعث خستگی می‌شوند، شامل زیر است.
۱. کم خونی
یکی از رایج‌ترین دلایل پزشکی که منجر به احساس خستگی مداوم می‌شود، کم خونی ناشی از فقر آهن است.
زنان در هنگام پریود و بارداری مستعد کم خونی هستند. اما در شرایطی که احتمالا مشکلات معده و روده مانند زخم معده یا مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مطرح باشد، کم خونی می‌تواند مردان و زنان یائسه را هم تحت تأثیر قرار دهد.
به طور معمول، در موقع بروز کم خونی شما احساس می‌کنید که نمی‌توانید از عهده‌ی کاری برآیید، عضلات احساس سنگینی می‌کنند و خیلی زود خسته می‌شوید.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولات هم می‌تواند باعث بروز خستگی شود.
باید به خاطر داشته باشید که وجود آهن بیش از حد در بدن هم باعث بروز خستگی می‌شود، حالتی که به اختلال اضافه بار آهن (هموکروماتوز) معروف است.
این یک بیماری ارثی نسبتا نادر است و عموما زنان و مردان بین ۳۰ تا ۶۰ سال را درگیر می‌کند.
۲. آپنه خواب
آپنه خواب وضعیتی است که گلو در هنگام خواب باریک یا بسته می‌شود و به طور مکرر تنفس شما را قطع می‌کند. این مسأله منجر به خروپف بلند و افت سطح اکسیژن خون می‌شود. دشواری در تنفس به این معنی است که شما به طور مکرر در شب بیدار می‌شوید و در طی روز احساس خستگی می‌کنید.
این بیماری بیشتر در مردان میانسال با اضافه وزن دیده می‌شود و در اغلب اوقات نوشیدن الکل و سیگار باعث بدتر شدن آن می‌شود.
۳. کم کاری تیروئید
کم کاری غده تیروئید به این معنی است که هورمون تیروئید (تیروکسین) بدن شما بسیار کم است. این مسأله باعث می‌شود که احساس خستگی کنید.
علاوه بر این این مسأله می‌تواند باعث افزایش وزن، درد عضلانی و خشکی پوست شود. این بیماری بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود و عموما با افزایش سن احتمال بروز آن افزایش پیدا می‌کند.
تشخیص کم کاری تیروئید به وسیله‌ی آزمایش خون و با تجویز پزشک صورت می‌پذیرد.
۴. بیماری سلیاک
سلیاک یک بیماری مزمن و مادام‌العمر است که در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن به گلوتن ایجاد می‌شود. گلوتن یک پروتئین در گندم، جو و چاودار است و می‌توان آن را در غذاهایی مانند ماکارونی، نان، کیک و غلات یافت.
علائم دیگر بیماری سلیاک، به غیر از خستگی، اسهال، نفخ، کم‌خونی و کاهش وزن است. پزشک شما می‌تواند با تجویز یک آزمایش خون تشخیص دهد که آیا به بیماری سلیاک مبتلا هستید یا خیر.
